NBA-handreiking 1150: Rapporteren in de sectie 'Controleaanpak frauderisico's' in de controleverklaring

Inhoud

Ter verduidelijking van Standaard 700 zijn in de handreiking een stappenplan en relevante onderdelen uit Standaard 240 (De verantwoordelijkheden van de accountant met betrekking tot fraude in het kader van een controle van financiële overzichten) toegelicht. De handreiking gaat onder meer in op de verantwoordelijkheden van de accountant, het bestuur en de met governance belaste personen en de vertrouwelijkheid. Ook bevat de handreiking verschillende rapporteringsscenario's.

Reacties eerdere consultatie

De concept NBA-handreiking Rapporteren in de sectie 'Controleaanpak frauderisico's' in de controleverklaring is in het voorjaar van 2022 geconsulteerd. Er zijn 10 consultatiereacties ontvangen. De reacties zijn gevarieerd zowel qua respondenten als qua inhoud. Een deel van de consultatiereacties heeft betrekking op zaken die niet direct over de Handreiking gaan, zoals de (on)wenselijkheid van de wijzigingen in Standaard 700. In de handreiking is geen ruimte om af te wijken van de huidige Standaarden. Dit deel van de reacties wordt te zijner tijd meegenomen bij de evaluatie van de Standaard.

Tevens zijn er reacties binnen gekomen over de verantwoordelijkheid binnen de keten. Uit verschillende consultatiereacties blijkt dat men het onwenselijk vindt dat accountants de plicht hebben om meer te rapporteren over de controleaanpak rondom frauderisico's dan dat organisaties de plicht hebben hoe zij zijn omgegaan met frauderisico's. Dit wordt ook onderkend door de NBA. De NBA heeft meermaals hierover gecommuniceerd met de wetgever en ketenpartijen. Zo is de NBA in gesprek met de Raad voor de Jaarverslaggeving om te onderzoeken hoe ondernemingen beter kunnen rapporteren over frauderisico's. Aan de andere kant vindt de NBA het van belang dat accountants zélf transparanter zijn over hoe zij zijn omgegaan met frauderisico's. Dat staat op zich los van de verslaggevingseisen voor gecontroleerde entiteiten.

Belangrijkste aanpassingen

In de definitieve versie van de Handreiking zijn onder meer de volgende punten aangepast:

• De status van aanbevelingen is verduidelijkt.
• De voorbeeldteksten zijn losgekoppeld van de Handreiking. De voorbeeldteksten zullen in een later stadium naar buiten worden gebracht en periodiek worden geactualiseerd.
• De relatie met Standaard 240 en 315 is verduidelijkt en waar nodig uitgewerkt.
• De koppeling tussen frauderisicofactoren en frauderisico's is verder uitgewerkt.
• Het stappenplan is nader uitgewerkt en de opmaak aangepast. Het stappenplan in combinatie met de scenario's bevat goede handvatten voor de praktijk.
• De mogelijkheid is benoemd om verkort te rapporteren in de sectie 'Controleaanpak frauderisico's' in het geval dat het veronderstelde frauderisico rondom opbrengstverantwoording is weerlegd.

Voorbeelden

Om accountants te helpen met het formuleren van teksten in de controleverklaringen heeft de NBA voorbeeldverklaringen uitgewerkt. De voorbeeldverklaringen zijn opgesteld door een projectgroep van de NBA met deelnemers van verschillende accountantsorganisaties.

Voorbeelden aangepast aan opmerkingen uit consultatie

In de NBA-handreiking 1150 ‘Rapporteren in de Sectie 'Controleaanpak frauderisico's in de controleverklaring' wordt beschreven hoe de accountant invulling kan geven aan de vereisten voor een sectie 'Controleaanpak frauderisico's', op basis van Standaarden 700 en 240. In de consultatieversie van NBA-handreiking 1150 waren voorbeeldverklaringen opgenomen. In de consultatiereacties is commentaar geleverd op de voorbeeldverklaringen. Dit commentaar is nu verwerkt in de voorbeeldverklaringen.

Voorbeelden zijn illustratief; nog casus-specifiek te maken

Deze voorbeelden kunnen niet als template teksten worden gebruikt maar zijn illustratief hoe de accountant in de sectie 'Controleaanpak frauderisico's' in de controleverklaring kan rapporteren. In alle gevallen geldt dat de accountant, op basis van het specifieke frauderisico, de beschrijving van de werkzaamheden beperkt tot datgene wat specifiek is voor de cliënt of entiteit, het beschreven frauderisico of de vermoede fraude. Het gaat in de beschrijving om die aspecten die tot specifieke aandacht in de controle hebben geleid in relatie tot het risico op materiële afwijkingen als gevolg van fraude.

Hoewel het niet verplicht is waarnemingen en uitkomsten te rapporteren is dit wel zeer gewenst in het maatschappelijk belang. Handreiking 1150 biedt vanuit de scenario's handvatten hoe accountants hier invulling aan kunnen geven in samenhang met rapportering door de entiteit in jaarrekening en jaarverslag en met inachtneming van alle aspecten van vertrouwelijkheid.